در دنیای امروز تغذیه سالم و آگاهی مصرف کننده ها بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. انتخاب روغن مناسب یکی از تصمیمات مهم در حفظ سلامت بدن و بهبود کیفیت تغذیه روزانه است. اما در بازار، انواع مختلفی از روغن های گیاهی با برچسب هایی مانند «معمولی»، «بکر» و «فرابکر» عرضه می شوند که گاهی باعث سردرگمی خریداران می شود. در این مقاله از بازرگانی حلما، به بررسی تفاوت های اساسی این نوع روغن ها (روغن معمولی، بکر و فرابکر) از نظر فرآیند تولید، کیفیت تغذیه ای، خواص سلامتی و کاربردهای آن ها، می پردازیم.
تفاوت در فرآیند تولید روغن معمولی، بکر و فرابکر
قبل از اینکه وارد بحث کیفیت و کاربردهای تغذیه ای شویم، مهم است بدانیم که اصلی ترین تفاوت این سه نوع روغن، در روش استخراج و تصفیه آن ها نهفته است. روش استخراج روغن تأثیر مستقیمی بر کیفیت، طعم، مواد مغذی و حتی ماندگاری روغن دارد. بسته به نوع فرآیند، روغن ها ممکن است خواص طبیعی خود را حفظ کنند یا تحت تاثیر حرارت و مواد شیمیایی بخشی از این خواص را از دست بدهند.
روغن معمولی: محصول تصفیه کامل
روغن معمولی که به آن روغن تصفیه شده نیز گفته می شود، از طریق فرآیندهای صنعتی شامل حرارت بالا، مواد شیمیایی و تصفیه کامل تولید می شود. در این روش، بو، رنگ و مزه ی طبیعی روغن از بین می رود تا محصولی با ماندگاری بیشتر و ظاهری یکنواخت به بازار عرضه شود. گرچه این نوع روغن از نظر ظاهری شفاف و برای سرخ کردن مناسب است، اما بخشی از ارزش تغذیه ای آن در اثر گرما و تصفیه از بین می رود.
روغن بکر: استخراج بدون دخالت شیمیایی
روغن بکر معمولاً از فشردن مکانیکی سرد (Cold Press) به دست می آید. در این روش از حرارت بالا استفاده نمی شود و هیچ ماده شیمیایی نیز به کار نمی رود. این نوع روغن کیفیت بالاتری نسبت به روغن معمولی دارد و طعم و عطر طبیعی ماده اولیه در آن باقی می ماند و دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی بیشتری نسبت به روغن معمولی است. هرچند ممکن است ماندگاری کمتری داشته باشد، اما برای استفاده در غذاهای خام یا پخت ملایم توصیه می شود.
روغن فرابکر: بالاترین کیفیت در میان روغن‌ها
روغن فرابکر (Extra Virgin) بالاترین سطح کیفیت روغن است که نه تنها با فشردن سرد استخراج می شود بلکه باید از لحاظ اسیدیته و طعم نیز در سطح بسیار مطلوبی قرار داشته باشد. این روغن ها اغلب از اولین مرحله فشردن به دست می آیند و فرآیند پالایش صنعتی روی آن ها انجام نمی شود. معمولاً میزان اسیدیته آن بسیار پایین است (زیر 0.8 درصد) که نشانگر تازگی و سلامت آن است. این روغن ها نه تنها طعمی اصیل دارند، بلکه سرشار از پلی فنول ها، ویتامین E، و چربی های غیر اشباع مفید هستند.
پیشنهاد ویژه: می توانید جهت دریافت مشاوره تخصصی رایگان درباره خرید عمده انواع مواد غذایی ارگانیک مرغوب با قیمت رقابتی تماس بگیرید. (کلیک کنید)
تفاوت روغن معمولی، بکر و فرابکر در کیفیت و ارزش تغذیه ای
کیفیت روغن نه تنها بر طعم و بو بلکه بر سلامت بدن نیز تأثیرگذار است. اسیدهای چرب، آنتی اکسیدان ها و ترکیبات فعال موجود در روغن می توانند نقش مهمی در کاهش بیماری های قلبی، التهابات بدن و بهبود عملکرد سلولی داشته باشند.
روغن معمولی:
این روغن ها معمولاً در اثر حرارت و تصفیه، بسیاری از مواد مغذی مفید مانند ویتامین E، پلی فنول ها و آنتی اکسیدان ها را از دست می دهند. بنابراین ارزش تغذیه ای آن‌ها پایین تر است و بیشتر برای پخت و پز صنعتی یا سرخ‌کردن های عمیق استفاده می شوند.
روغن بکر:
از آنجایی که در فرآیند استخراج روغن بکر از حرارت بالا استفاده نمی شود، بخش زیادی از مواد مغذی و ویتامین ها در آن حفظ می شود. این روغن ها برای استفاده در پخت های سبک، تفت دادن و حتی استفاده خام در سالاد مناسب ترند.
روغن فرابکر:
فرابکرها بالاترین مقدار ترکیبات فعال زیستی مانند آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا و ویتامین E را دارند. مصرف مداوم این روغن ها در رژیم غذایی می تواند به کاهش کلسترول بد (LDL)، بهبود سلامت قلب و تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
بیشتر بخوانید: تفاوت روغن زيتون بكر و فرابكر در چیست؟ (کلیک کنید)
تفاوت روغن معمولی، بکر و فرابکر در طعم و عطر
عطر و طعم روغن یکی از نشانه های مهم کیفیت آن است. روغن هایی که به روش طبیعی و با حداقل فرآوری به دست می آیند، طعم های غنی تر و اصیل تری دارند.
روغن معمولی:
در روغن های معمولی به خاطر پالایش و تصفیه بالا، عطر و طعم طبیعی تقریباً از بین می رود. به همین دلیل طعمی خنثی و بی بو دارند.
روغن بکر:
دارای طعم و بوی نسبتاً طبیعی و خفیف از ماده خام اصلی است. مثلاً روغن زیتون بکر می تواند مزه ای ملایم از زیتون تازه داشته باشد.
روغن فرابکر:
دارای طعم و عطر کاملاً طبیعی و غالب است. برای مثال روغن زیتون فرابکر معمولاً بویی شبیه زیتون تازه، کمی تلخی ملایم و حس تندی ملایمی دارد که نشانه کیفیت بالا و تازگی آن است.
تفاوت روغن معمولی، بکر و فرابکر در ماندگاری و نگهداری
نوع روغن و فرآیند تولید آن، بر مقاومت آن نسبت به فساد، نور و حرارت تأثیر دارد. انتخاب درست و نحوه نگهداری مناسب می تواند از اکسید شدن روغن جلوگیری کند.
روغن معمولی:
به علت تصفیه شدید، ماندگاری بالایی دارند و در برابر حرارت مقاوم ترند. اما ارزش غذایی پایینی دارند.
روغن بکر:
حساس تر از روغن های معمولی هستند و باید در ظرف تیره و در محیطی خنک و تاریک نگهداری شوند.
روغن فرابکر:
حساس ترین نوع روغن به نور، گرما و هواست. تماس با این عوامل باعث کاهش کیفیت و فساد سریع تر آن می شود. باید در ظروف شیشه ای تیره و در دمای پایین نگهداری شود.
کاربردهای رایج روغن معمولی، بکر و فرابکر
بسته به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی هر روغن، کاربرد آن در آشپزی و تغذیه متفاوت است. شناخت این تفاوت ها به مصرف صحیح و بهینه کمک می کند.
روغن معمولی:
مناسب برای پخت و پز سنگین، سرخ کردن های عمیق و مصرف در حجم بالا. برای تغذیه سالم توصیه نمی شود.
روغن بکر:
برای تفت دادن سبک، پخت ملایم، مصرف خام در غذاها یا استفاده به عنوان طعم دهنده عالی است.
روغن فرابکر:
بهترین گزینه برای استفاده در سالاد، غذاهای سرد، سس ها و مصارف دارویی و آرایشی به دلیل حفظ کامل خواص طبیعی است.
سخن پایانی
اگر به دنبال سلامت و تغذیه طبیعی هستید، روغن فرابکر بهترین گزینه است، به ویژه در مصرف خام. برای مصرف روزانه در آشپزی معمولی روغن بکر می تواند انتخابی عالی با تعادل بین کیفیت و قیمت باشد. و اگر مصرف روغن بالا و نیاز به حرارت زیاد دارید، روغن معمولی می تواند از نظر اقتصادی مناسب تر باشد، هرچند نباید به صورت بلندمدت و مکرر در برنامه غذایی قرار گیرد.
